Zbigniew MAKOWSKI (1930-2019) | Et transivit vadum Iaboc tradvctisque omnibus quae ad se pertinebant mansit solus – tryptyk, 1974

Wierze, ze sztuka jest conditio
sine qua non człowieczeństwa
nie jest ona laska
w ręku kulejącego,
nie jest żerdzią
w dłoniach linoskoczka,
nie jest mieczem ani rana
ani łukiem ani cięciwa ani
strzała ani celem
ani torem lotu
ani szumem piór
ani fotelem
ani chorągwią
nie jest
nie jest tez biblia pauperum
jest chlebem i winem.
– Zbigniew Makowski

Obraz powstał w ważnym dla artysty momencie, kiedy to miał możliwość przeniesienia pracowni do większego lokalu. To, z pozoru prozaiczne wydarzenie, dało możliwość twórcy malowania monumentalnych kompozycji. W archiwum spadkobierców Zbigniewa Makowskiego zachowały się dwa zdjęcia, gdzie widoczne jest prezentowane dzieło. Pierwsza fotografia przedstawia Zbigniewa Makowskiego podczas pracy nad tryptykiem, druga prof. Mieczysława Wallisa na tle tejże kompozycji w trakcie jej prezentacji w galerii Zapiecek w Warszawie. Starotestamentowy cytat, stanowiący równocześnie tytuł dzieła pochodzi z Księgi Rodzaju (rozdział XXXII, wersety 22-24) w tłumaczeniu jezuity Jakuba Wujka, które po raz pierwszy została wydana w 1599 roku. Tryptyk „Et transivit vadum Iaboc tradvctisque omnibus quae ad se pertinebant mansit solus” (I przeprawił się przez bród Jabok i przeprowadziwszy wszystko, co do niego należało, został sam), pochodzący z 1974 roku, wydaje się obrazem powstałym w szczycie kariery artystycznej Zbigniewa Makowskiego, posiadającym tak charakterystyczne dla jego malarstwa cechy, na które składa się: liryzm i poetyka kompozycji. Kompozycji skonstruowanej w oparciu o literaturę i muzykę tak bliską malarzowi – erudycie, o polifonii myśli i znaków, symboli zgromadzonych na płótnach, do której odbiorca dostaje jedynie niewielki klucz w postaci biblijnych wierszy. Ten fragment tekstu, naniesiony na płótno, podkreśla również inną interesującą dla artysty część jego pracy, jaką był rysunek, prace na papierze – szczególnie własnoręcznie wykonywane księgi.